Wjeles

Wjeles. Našočasny přibóh na Ukrainje. Žórło: www.slavicsouvenirs.com
Wjeles. Našočasny přibóh na Ukrainje. Žórło: www.slavicsouvenirs.com

Słowjanskeho boha skotu, płódnosće a derjeměća wobswědča přisamom jeno ruske žórła, na přikład Słowo wo Igorowym połku a Хожде́ние Богоро́дицы по му́кам ‚Chodźenje Maćerje Božeje po čwělach‘. Wón bu pak tež wot nawječornych Słowjanow česćeny, kaž archeologiske namakanki falliskich sóškow, kotrež so Wjelesej připisaju, w Pólskej a pola Baltiskich Słowjanow poruča. Čěskej su so prajidma kaž „Kotry wjeles je dha ći to šeptał?“ abo „Při Wjelesu!“ zachowałe, kiž na Wjelesowe podjablenje pokazaju. Runje rohaći skótni a płódnostni bohowje kaž Wjeles, Pan a faunowje abo satyrowje antikskeho swěta buchu wosebje husto čertej runostajeni. Tutym směrje tež litawske velnias abo velinas poznamjenitej djasa.

Ruske teksty mjenuja Wjelesa ско́тьего бо́га ‚skoćaceho boha‘, tola połodnišoruske domchowanske nałožki, kaž wobwiće „Wjelesoweje brody“ z kłosami, pokazaju, zo bě tež jeho wliw na žně připóznawany. Wjelesa bychu jako rohateho hada z dołhej brodu zwobraznili; takle so jewjaceho bychu runočasnje měli za Pjerunoweho njepřećela, w tutym poměrje wón sobu znazorni napřećiwnosć kaž tež zhromadnosć njebja a podzemskeho swěta. Jako zastupjer podswěta bě wón zdobom knjez nad mócnarstwom njebohich.

 

Druzy bohojo ruskeho pantheona – Stribog, Chors, Simargl a Trojan – su skoro jeno ranišosłowjanskich žórłach dokładźeni, a jich woznam je tak njejasny, zo móža so zwisku z Połóbskimi Słowjanami zanjechać.