Flinc

Flinc (lithografija z „Götzenbilder der alten Sachsen und Lausitzer“, 1835)
Flinc (lithografija z „Götzenbilder der alten Sachsen und Lausitzer“, 1835)

Z Flincom (tež Flinsom) stupimy na polo njewěstych podaćow. Snadź woznamjeni „Flinc“ woprawdźe bójstwo, ale žórła k tomu ničo spušćomneho njepraja, archeologiske swědčenja pobrachuja, a korjenjospyt kaž tež přirunowaca mytologija móžetej mało parallelow poskićić. Karl Haupt rozprawi 1862/63 we swojej „Sagenbuch der Lausitz“ (strona 7 a slědowaca) wo tutym podźiwnym bohu:

 

„Pół hodźiny puća wot Budyšina z prudom Sprjewje, hdźež so dół zwuži a šěre zornowcowe skały so ze zelenej kerčinu powabnje wotměnjeju, při wsy Wownjowje na nahłym skalnym zwisu stoješe něhdy swjećo słowjanskeho boha smjerće Flinsa, a hišće dźens mjenuje lud městno ‚pola přiboha Flinsa‘. Podobny kosćowcej, z pochodnju abo palacej so šklu w ruce, na ramjenju strašneho lawa, tak steješe bóh na kamjenjanym wołtarju a dokolesa wokoło w kamjeńtych prózdnjeńcach brjoha tčachu bydlenja jeho mnoholičbnych měšnikow. Hdyž pak law rjuješe abo płómjenisko sapaše, dha walachu so přibóžnicy ze wšěch stron, přinošujcy smjertnemu bohu krwawe čłowječe wopory. Štóž měješe ćežke přeńdźenje wotpokućić, dyrbješe so wotsal hač k Černobohej po kolenomaj suwać. Jako pak so Němcy do kraja předrěwachu, z wóhnjom a mječom Chrysta prědujcy, dha padachu wšě swjećata a tež Flins bu ze skały do sprjewinych žołmow storčeny. Tam wón hišće leži, a je-li woda prawje čista a měrna, móžeš jeho widźeć pornjo jeho lawej na dnje rěki. Podskalny prud rozchadźa so do wulkich prózdnjeńcow a wužłobjenjow wobdawacych njesměrne pokłady, za kimiž je so mnohi žno nurić spytał, ale stajnje bjez wuspěcha.“

 

Nic wšitkich žórłach jewi so Flinc jako kosćowc, tola law – europskim srjedźowěku zwjetša jeno jako heraldiski symbol wustupowacy – wobsyda ramjo tejele bajkojteje postawy přeco. Haupt pokaže na to, zo lawy a zmije su w mnohich powěsćach zaměnjomni a zmij wustupuje spochi jako stražowar pokłada. Flinc bydźeše dyrbjał potajkim „Plon“ (zmij) rěkać a so do „Plins“ a pozdźišeho „Flins“ skomolić. Flinc je po Haupće zwosobnjenje na Čornoboze česćeneho „Čorneho boha“. Do samsneho směra chili so Korla Awgust Jenč, kiž „přibohej“ lěta 1869 dlějše přepytowanje w Časopisu Maćicy serbskeje wěnujo, wotkaže na jedyn z tak mjenowanych Prillwitzskich idolow: lawa, na kotrehož chribjeće je w runach Zernebog wuškrabane a kotryž bu prawdźepodobnje na čłowjeskej soše přikrućeny. Bohužel su so Prillwitzske swjećatka jako padźěłki wopokazałe, a na Čornoboze njeda so božeho kulta dopokazać (štož wězo hišće njerěči přećiwo njemu).

 

Měškank naposlez pyta w indiskich bajach (słušacych k indoeuropskim), wotkažo na Wišnuowe sćělesnjenje, kotrež so napoł jako law a napoł w podobje čłowjeka jewi (Wendengötter, s. 93). Mjeno Flyns wón wotwodźi z delnjoserbskeho słowa za słónco słyńco (s. 89). K słónčnemu bohej hodźi so lawjacy přimět, mjenje pak wułoženje jako ćěmny bóh morłych, podzemja a skrytych pokładow. Snadź da so wone z komolacej předstawu křesćanskich misionarow wuswětlić.